تبیان، دستیار زندگی

1-عن الحسن بن راشد،قال:قال لى ابو عبد الله علیه السلام:یا حسن اذا نزلت بك نازله فلا تشكها الى احد من اهل الخلاف،فانك ان فعلت ذلك شكوت ربك،و لكن اذكرها لبعض اخوانك،فانك لن تعدم خصله من اربع:اما تقویه بمال و اما معونه بجاه،و اما مشوره براى،و اما دعوه مستجابه،یا حسن اذا سالت مؤمنا حاجه فهى ء له المعاذیر قبل ان یعذر،فان اعتذر فاقبل عذره،و ان ظننت ان الامور على خلاف ما قال:و اذا ساءلت منافقا حاجه فلا تقبل عذره و ان عرفت عذره.

1-امام صادق علیه السلام به حسن بن راشد فرمود:اى حسن:اگر تو را مشكلى پیش آمد نزد مخالفان به شكایت مرو چه اگر چنین كنى از خدا شكایت كرده اى بلكه درد خود را به یكى از برادرانت بگو زیرا از چهار خصلت بیرون نخواهى بود یا اینكه به مال تو را كمك مى كنند،یا به جاه و مقام تو را یارى مى كنند و یا به مشورت درباره تو راى مى دهند،و یا دعائى خواهند كرد كه بر آوردنى است.اى حسن هر گاه از مؤمن حاجتى خواستى پیش از آنكه بهانه بیاورد،براى وى بهانه هائى بیندیش و اگر پوزش خواست از وى بپذیر و اگر چه گمان كنى كه امر بر خلاف گفته او است و اگر به منافق حاجتى بردى عذرش را نپذیر اگر چه بهانه او را تصدیق كنى.

1-عن الرضا علیه السلام انه قال:قال على بن الحسین علیهما السلام انى لاستحى من ربى ان ارى الاخ من اخوانى فاسال الله له الجنه و ابخل علیه بالدینار و الدرهم،فاذا كان یوم القیمه قیل:لى لو كانت الجنه لك لكنت بها ابخل و ابخل و ابخل.

1-امام چهارم زین العابدین علیه السلام فرمود:من از خداى خود شرم مى برم كه یكى از برادرانم را ببینم و از خدا براى وى هشت بخواهم ولى از دینار و درهم هم بر وى دریغ كنم روز قیامت كه شود بمن خواهند گفت كه اگر بهشت از آن تو مى بود بیشتر بآن بخل مى ورزیدى.

1-عن خلف بن حماد یرفع الحدیث الى احدهما علیه السلام،قال لا یرى احدكم اذ ادخل السرور على اخیه انه ادخله علیه فقط،بل و الله علینا،بل و الله على رسول الله صلى الله علیه و آله.

1-یكى از معصومین علیه السلام فرموده اند:كسى كه مؤمنى را شاد ساخت گمان نبرد كه تنها او را مسرور كرد بلكه بخدا سوگند ما را و بلكه رسول خدا را هم خرسند نمود.

2-عن عبد الله بن الولید الوصافى،قال:سمعت ابا جعفر علیه السلام یقول فیما ناجاه الله به عبده موسى قال:ان لى عبادا ابیحهم جنتى،و احكمهم فیها،قال:یا رب و من هم هؤلاء،الذین تبیحهم جنتك،و تحكمهم فیها؟قال:من ادخل على مؤمن سرورا.

2-امام باقر علیه السلام فرمود:خداوند متعال با بنده خویش موسى مناجات كرد و از جمله بدو فرمود:مرا بندگانیست كه بهشت را بر آنها روا داشتم و آنان را در بهشت داور قرار خواهم داد موسى پرسید كیانند؟فرمود:آنانكه مؤمنى را شاد سازند.

3-عن جعفر بن محمد (ع) عن على بن الحسین علیهما السلام،قال قال رسول الله صلى الله علیه و آله:ان احب الاعمال الى الله تعالى ادخال السرور على المؤمن.

3-امام سجاد علیه السلام فرمودند:رسول اكرم صلى الله علیه و آله و سلم:فرمودند:بهترین كارها نزد خدا شاد كردن مومنان است.

4-عن جمیل-و غیره عن ابى عبد الله علیه السلام،قال سمعناه یقول:ان من احب الاعمال الى الله تعالى ادخال السرور على المؤمن.

4-امام صادق علیه السلام فرمود:یكى از محبوبترین كارها نزد خدا مسرور ساختن مؤمن است.

5-لوط بن اسحق عن ابى عبد الله (ع) عن ابیه عن جده قال:قال رسول الله صلى الله علیه و آله:ما من عبد یدخل على اهل یت سرور الا خلق الله من ذلك السرور خلقا یجیئه یوم القیامه كلما مرت شدیده یقول یا ولى الله لا تخف،فیقول:من انت فلو ان الدنیا كانت لى ما رایتها لك شیئا؟!فیقول:انا السرور الذى ادخلته على آل فلان.

5-پیغمبر صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:بنده اى نیست كه خاندان مؤمنى را شاد كند مگر آنكه خداوند از آن شادى براى وى مخلوقى مى آفریند كه نزدش مى آید و هر گاه سختى بیند به او مى گوید اى دوست خدا نترس،از وى مى پرسد كیستى؟اگر دنیا از آن من بود آن را سزاوار تو نمى دانستم پاسخ مى دهد من همان شادى هستم كه در دل فلان داخل كردى.

6-عن صفوان بن مهران الجمال،قال:سمعت ابا عبد الله علیه السلام یقول:ان مما یحب الله من الاعمال ادخال السرور على المؤمن.

6-امام صادق علیه السلام فرمودند:یكى از چیزهائى كه خداوند دوست مى دارد شاد كردن مؤمن است.

7-عن الربیع بن صبیح رفع الحدیث الى النبى صلى الله علیه و آله:من لقى اخاه بما یسره لیسره سره الله یوم یلقاه،و من لقى اخاه بما یسوؤه لیسؤه اساءه الله و بعده یوم القیمه.

7-رسول اكرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:كسى كه مؤمنى را دیدار كند تا او را شاد سازد روز قیامت خداوند هم او را مسرور مى كند و اگر براى غمگین كردن او از وى دیدار كند روز قیامت خداوند او را مغموم مى كند و دور مى سازد.

8-عن ابى عبد الله علیه السلام قال:من ادخل على اخیه سرور اوصل ذلك و الله الى رسول الله صلى الله علیه و آله،و من اوصل سرورا الى رسول الله صلى الله علیه و آله اوصله الى الله،و من اوصل و الله الى الله حكمه الله و الله یوم القیمه فى الجنه.

8-امام صادق علیه السلام فرمود:كسى كه برادر خویش را شاد سازد به خدا سوگند پیغمبر خدا را شاد ساخت،و كسى كه پیغمبر را شاد سازد خدا را شاد كرده است و كسى كه خدا را شاد كند بخدا سوگند كه روز قیامت خدا او را در بهشت حكم خواهد ساخت.

9-عن ابى حمزه الثمالى قال:سمعت ابا جعفر (ع) یقول:قال رسول الله صلى الله علیه و آله،من سر مؤمنا فقد سرنى و من سرنى فقد سر الله.

9-رسول اكرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند:هر كه مؤمنى را شاد كرد مرا مسرور ساخت و هر كه مرا خرسند نمود خدا را شاد ساخت.

10-عن ابى عبد الله علیه السلام من فرح مسلما خلق الله من ذلك الفرح صوره حسنه تقیه آفات الدنیا-و اهوال الاخره تكون معه فى الكفن و الحشر و النشر حتى توقفه بین یدى الله،فیقول له من انت؟فو الله لو اعطیتك الدنیا لما كانت عوضا لما قمت لى به فیقول:انا الفرح الذى ادخلته على اخیك فى دار الدنیا.

10-امام صادق علیه السلام فرمود:كسى كه برادرش را شاد كند خداوند از آن شادى صورتى نیكو بیافریند كه وى را از سختیهاى دنیا و دشواریهاى آخرت نگهدارى كند و با او در گور و حشر و نشر مى باشد تا اینكه وى را نزد پروردگار برساند آنگاه مؤمن به او مى گوید كیستى؟بخدا سوگند اگر دنیا را به تو مى دادم پاداش كمكى كه به من كردى نمى شد پاسخ مى دهد كه من همان شادى هستم كه در دنیا به دل برادر خویش وارد كردى.

1-عن اسحق بن عمار عن ابى عبد الله علیه السلام،قال:ان الله عز و جل لا یقدر احدا قدره و كذلك لا یقدر قدر نبیه،و كذلك لا یقدر قدر المؤمن انه لیلقى اخاه فیصافحه فینظر الله عز و جل الیهما و الذنوب تحاط عن وجوههما حتى یفتر قاكما تحط الریح الشدیده الورق عن الشجر.

1-امام صادق علیه السلام فرمود:همانا كسى قدر خدا و پیغمبر را نمى داند و قدر مؤمن را هم نخواهد دانست زیرا مؤمن برادرش را مى بیند و با وى دست مى دهد و خداوند بدانها مى نگرد و تا از هم جدا نشوند گناهان آنها میریزد چون برگ هائیكه در اثر تند باد از درخت مى ریزد.

2-عن جابر قال:قال رسول الله صلى الله علیه و آله:اذا لقى احدكم اخاه فلیصافحه و یسلم علیه،فان الله اكرم بذلك الملائكه فاصنعوا بصنع الملائكه.

2-پیغمبر اكرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمودند:اگر كسى از شما برادر خویش را ببیند دست دهد و سلام گوید چه خداوند فرشتگان را به این خصلت امتیاز داد پس عمل آنان را بكار بندید.

1-عن ابى عمران الحلبى قال:قال:ابو عبد الله علیه السلام،احق من ذكرت من اخوانك من لا ینساك،و احق من عنیت به من نفعه لك و ضرره على عدوك،و احق من صبرت علیه من لا بد لك

1-امام جعفر صادق علیه السلام فرمود:برادرى كه تو را از یاد نمى برد بیشتر سزاوار است كه از وى یاد آورى،و آنكه تو را سودمند است و به دشمنت زیان بخش شایسته تر است كه به او توجه كنى و آنكه از وى ناگزریرى سزاوارتر است كه در برابرش شكیبا باشى.

1-عن بكر بن محمد الازدى قال:سمعت ابا عبد الله علیه السلام یقول:ما زار مسلم اخاه فى الله عز و جل الا ناداه الله عز و جل:ایها الزائر طبت،و طابت لك الجنه.

1-امام صادق علیه السلام فرمود:هیچ مسلمانى به دیدار برادر خویش نمى رود مگر اینكه خداوند او را مى خواند كه اى دیدار كننده خوش باش و بهشت تو را گوارا باد.

2-عن ابى عبد الله علیه السلام قال:ثلاثه من خالصه الله عز و جل یوم القیمه رجل زار اخاه فى الله عز و جل فهوز و ار الله عز و جل على الله ان یكرم زواره و یعطیه ما سال،و رجل دخل المسجد فصلى ثم عقب فیه انتظارا للصلوه الاخرى فهو ضیف الله عز و جل و حق على الله ان یكرم ضیفه،و الحاج و المعتمر فهما وفد الله عز و جل و حق على الله جل ذكره ان یكرم و فده.

2-امام صادق علیه السلام فرمود:سه كس در روز قیامت از خاصان خدا بشمار آیند:اول مردیكه برادر دینى خویش را دیدار كند كه از زیارت كنندگان خدا است و اكرام آنان بر او واجب مى باشد و هر چه بخواهد خداوند مى دهد.دوم مردى كه به مسجد در آید و در آن نماز كند و به انتظار نماز دیگر تعقیب بخواند كه او میهمان خدا است و خدا را سزد كه میهمان خویش را گرامى بدارد،كسانى كه حج یا عمره گذارند چه آنان وارد بر خدایند و شایسته است كه خداوند ایشان را اكرام نماید.

3-عن ابى عبد الله علیه السلام قال التواصل بین الاخوان فى الحضر التزاور،و التواصل بینهم فى السفر التكاتب.

3-امام صادق علیه السلام فرمود:ارتباط برادران با همدیگر در حضر به دیدار است و در سفر به نامه نگارى.

4-عن ابى حمزه الثمالى عن ابى عبد الله علیه السلام قال:من زار اخاه لله لا غیر التماس موعد الله و تنجز ما عند الله و كل الله به سبعین الف ملك ینادونه الاطبت و طاب لك الجنه.

4-امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند:هر كه تنها براى خدا و به امید وعده و به انتظار رسیدن به نعمتهاى او برادر دینى خویش را دیدار كند خداوند هفتاد هزار فرشته بر او مى گمارد كه وى را بخوانند خوش باش و بهشت تو را گوارا باد.

5-عن ابى حمزه الثمالى-عن ابى عبد الله علیه السلام قال:من زار اخاه بظهر المصر نادى مناد من السماء الا ان فلان بن فلان من زوار الله.قال سمعت ابا عبد الله علیه السلام یقول:ما زار المسلم اخاه المسلم فى الله الا ناداه الله عز و جل ایها الزائر طبت و طابت لك الجنه.

5-امام صادق علیه السلام فرمودند:هر كس به بیرون شهر برود تا برادر خویش را ببیند منادى از آسمان ندا میدهد فلان پسر فلان از زیارت كنندگان خدا است.

امام صادق علیه السلام فرمود:هیچ مسلمانى به دیدار برادر دینى خود در راه خدا نمى رود مگر آنكه خداوند به او مى گوید اى زیارت كننده خوش باش و بهشت تو را گوارا باد.

6-عن معاویه بن عمار،قال،قال ابو عبد الله علیه السلام زرا خاك فى الله،فانما منزله اخیك منزله یدیك تدور هذه عن هذه و هذه عن هذه.

6-امام صادق علیه السلام فرمودند:برادر دینى خود را دیدار كن زیرا وى چون دست تو است و دستها هر یك نگهدار دیگرى مى باشند.

7-عن ابى عبد الله علیه السلام،قال من زار اخاه فى الله جاء یوم القیمه یخطر بین قباطى من نور لا یمر بشى ء الا اضاءله حتى یقف بین یدى الله تع فیقول له عز و جل مرحبا،فاذا قال له مرحبا اجزل له العطیه. 7-امام صادق علیه السلام فرمودند:كسیكه در راه خدا به دیدار برادر دینى خویش برود روز قیامت شادمان و اعجاب زده و لباسى از نور مانند پوشاك كتانى مصرى در بر كرده مى آید، و به جائیكه بگذرد تابشى پیرامون او را روشن مى سازد تا اینكه در پیشگاه خداوند مى ایستد و خداوند به او مى گوید مرحبا و در این هنگام عطایاى فراوانى از طرف خدا به او مى رسد.

8-عن ابى جعفر عن ابیه علیهما السلام،قال:قال:رسول الله صلى الله علیه و آله سرسنین بر والدیك،سرسنه صل رحمك،سرمیلا عد مریضا،سرمیلین شیع جنازه سر ثلاثه امیال اجب دعوه سر اربعه امیال زر اخافى الله،سر خمسه امیال انصر مظلوما،سر سته امیال اغث ملهوفا،و علیك بالاستغفار.

8-امام باقر علیه السلام به نقل از پدر گرامیشان امام سجاد علیه السلام فرمودند:رسول اكرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: سالها راه را بپیما و به پدر و مادر نكوئى كن و راه یكسال را برو و خویشاوندان را دل بدست آر و براى عیادت بیمار اگر یك میل راه هم بود برو و دو میل راه را طى كن و از تشییع جنازه باز نمان و براى اجابت دعوت از پیمودن سه میل مسافت دریغ مكن و در دیدار برادر دینى چهار میل راه را مانع مدان.براى دادرسى ستمدیدگان پنج میل هم شد بپیما و شش میل راه برو و غم دیده را یارى كن و تو را باید كه آمرزش بخواهى.

1-عن ابى عبد الله علیه السلام،قال:قال على بن ابى طالب علیه السلام:ینبغى للمسلم ان یجتنب مؤاخاه الكذاب،انه یكذب حتى یجى بالصدق فما یصدق.

1-امام على علیه السلام فرمودند:سزاوار است كه مسلمان از برادرى با دروغگو بپرهیزد چه وى دروغ مى گوید و اگر هم است بگوید باورش نمى دارند.

2-عن الفضل بن ابى قره عن جعفر عن ابیه علیهما السلام،قال:كان امیر المؤمنین علیه السلام یقول على منبر الكوفه:یا معشر المسلمین لیؤاخى المسلم المسلم،و لا یواخین الفاجر و الا الاحمق و لا الكذاب فان الفاجر یزین لك فعله،و یحثك انك تاتى مثله،و لا یعینك على امر دینك و لا دنیاك فمدخله علیك و مخرجه من عندك شین علیك.و اما الاحمق انه لا یطیع مرشدا و لا یستطیع صرف السوء عنك،و ربما ارادان ینفعك فیضرك،بعده خیر من قربه،و سكوته خیر من منطقه،و موته خیر من حیواته.و اما الكذاب فانه لا ینفعك وجه عبس سبب لك العدواه و یثبت لك السخائم فى الصدور و یفشى سرك و ینقل حدیثك،و ینقل احادیث الناس بعضهم الى بعض.

حضرت امیر المؤمنین مولا على علیه السلام بالاى منبر كوفه فرمود:اى گروه مسلمانان بایستى مسلمان با مسلمان برادرى كند،نه با فاجران و بیخردان و دروغگویان چه شخص فاجر خویش را به چشم تو مى آراید و وا مى دارد كه تو هم چنان كنى.و در كار دین و دنیا به تو كمك نخواهد كرد پس آمد و رفت او با تو براى تو ننگ است و بى خرد از كسى پیروى نمى كند و نمى تواند بدى را از تو دور سازد و گاهى مى خواهد بتو سودى رساند ولى ضرر مى زند دورى از وى براى تو از نزدیكى با وى بهتر است و خاموشى وى از گفتارش نیكوتر و مردن وى از زیستن برتر مى باشد. اما هم نشینى با دروغگو براى تو گوارا نخواهد بود و برایت دشمنى به وجود مى آورد و كینه تو را در دلها جاى مى دهد و راز تو را آشكار مى سازد و گفتار تو را باز مى گوید و سخنان مردم را به مردم خواهد گفت.

3-عن سدیر الصیرفى،قال:قال ابو جعفر علیه السلام:لاتصادق-و لا تواخ اربعه:الاحمق،و البخیل،و الجبان،و الكذاب.اما الاحمق فانه یریدان ینفعك فیضرك.و اما البخیل فانه یاخذ منك و لا یعطیك.و اما الجبان فانه یهرب عنك و عن والدیه و اما الكذاب فانه یصدق و لا یصدق.

3-امام صادق علیه السلام فرمودند:با چهار كس دوستى و برادرى نكن:بى خرد و بخیل و ترسو و دروغگو.

بى خرد مى خواهد به تو سودى رساند ولى زیانش به تو خواهد رسید.

بخیل از تو مى ستاند و به تو نمى دهد.

ترسو از تو و پدر و مادر خویش مى هراسد.

دروغگو راست مى گوید ولى باورش نمى دارند.

4-نوادر على بن ابراهیم عن ابیه عن الحجال عمن رواه عن ابى عبد الله علیه السلام انه ذكر عنده رجل،فعیب،فقال:له من لك باخیك كله واى الرجال المهذب.

4-از مردى نزد امام صادق علیه السلام یاد كردند،كسى از وى عیب گرفت امام فرمود تو كجا و برادر كامل كجا و كدام مرد است كه از همه عیوب پاكیزه باشد.

5-عن جعفر الاحمر قال:قال ابو عبد الله علیه السلام اى شى ء معاشك،قال:قلت لى غلامان و جملا فقال:اشتر بذلك من اخوانك، فانهم ان لم ینفعوك لم یضروك. 5-امام صادق علیه السلام فرمودند:از چه راهى زندگى مى كنى؟ (راوى) گفت:دو غلام دارم و دو شتر.امام علیه السلام فرمود:با برادران خود با آنها داد و ستد كن چه اگر سودت ندهند زیانى به تو نخواهند رسانید.

6-عن عبد الله بن سنان قال:قال ابو عبد الله علیه السلام:لا تثقن باخیك كل الثقه،فان سرعه الاسترسال لن تستقال.

6-امام صادق علیه السلام فرمود:به برادر خود اینقدرها اطمینان نكن چه اگر شتاب زدگى كنى به سختى دچار خواهى شد.

7-عن ایوب بن منصور الصیقل-عن ابى عبد الله علیه السلام،ما با لكم یعادى بعضكم بعضا؟اذا بلغ احدكم عن اخیه شى لا یعجبه فلیقله و لیسئله فان قال لم افعله صدقه،و ان قال قد فعلت استتابه.

7-امام صادق علیه السلام فرمود:چرا با یكدیگر دشمنى مى كنید اگر چیزى درباره برادر خود شنیدید به وى بگوئید و از وى بپرسید اگر گفت چنین كارى نكردم باور دارید و اگر تصدیق كرد توبه اش دهید.

8-عن عبد الرحمن بن الحجاج عن ابى عبد الله علیه السلام:قال:اذا بلغك عن اخیك شى فقال:لم اقا فاقبل منه،فان ذلك توبه له.

8-امام صادق علیه السلام فرمود:اگر از برادرت چیزى به تو گفتند و او انكار كرد از وى بپذیر چه همین انكار توبه وى است.

9-و عنه عن الحسن بن على رفع الحدیث الى ابى بصیر،قال:قال ابو عبد الله علیه السلام:اذا بلغك عن اخیك شى ء،و شهد اربعون انهم سمعوه منه،فقال لم اقل،فاقبل منه.

9-امام صادق علیه السلام فرمود:اگر از برادرت چیزى به تو گفتند و چهل گواه هم گفته باشند كه از وى شنیده ایم ولى او بگوید كه نگفتم از وى بپذیر. 10-عن على بن عقبه غن بعض اصحابنا عن ابى عبد الله علیه السلام،قال:لا تبذل لاخیك من نفسك ما ضرره علیك اكثر من منفعته له.

10-امام صادق علیه السلام فرمود:از خودت درباره برادرت آن اندازه بخشش مكن كه زیان تو بیشتر از سود او باشد.

11-عن ابى الجارود-عن ابى عبد الله علیه السلام،قال:یاتى على الناس زمان لیس فیه شى ء اعز من اخ انیس او كسب درهم من حلال.

11-حضرت امام جعفر صادق علیه التحیه و السلام فرمودند:روزگارى براى مردم خواهد آمد كه چیزى نایاب تر از برادر همدم و اندوختن یك درهم حلال نباشد.